Vagus Siniri Nedir?
Latince'de "vagus" kelimesi dolaşmak anlamına gelir. Vagus siniri, beyinden bedene geniş ve karmaşık bir ağ gibi yayılan on iki kraniyal sinir grubundan 10.su, en uzun ve karmaşık olandır. Beynin alt kısmından başlayarak tüm iç organları bir ağ gibi sarar. Beynimizi mide, bağırsak, kalp ve akciğerler olmak üzere tüm vücut organlarına bağlar. Aynı zamanda parasempatik sinir sisteminin ana siniridir. Sadece memelilerde bu sinir vardır.
Vagus siniri, beyin ve iç organlar arasında bilgi taşıyan ve dinlenme ve gevşeme zamanlarında vücudun tepkisini kontrol eden vücudun orkestra şefi olarak hizmet eder. Bağışıklık sistemine ve hastalığa karşı enflamasyon tepkisine yardımcı olur.
Tarihte Vagus Sinir Uyarımı
Epilepsiye dair ilk kayıt, yaklaşık 4000 yıl önce yazılmış bir Babil metninde yer alır. İnsanlık, yüzyıllar boyunca bu hastalığa çare aramış ve özellikle 19. yüzyılda nöroloji biliminin gelişmesiyle birlikte sinir sistemi ve epilepsi arasındaki mekanizma daha iyi anlaşılmaya başlanmıştır. Vagus sinirine yönelik ilk uyarım girişimleri, 1880’lerin başında New York’lu bir nörolog tarafından gerçekleştirilmiştir.
Bunu izleyen yüzyılda vagus sinir uyarımının etkileri önce hayvan deneylerinde, ardından insan çalışmalarında araştırılmıştır. 1996 yılında ise vücut içine cerrahi yöntemle yerleştirilen ve “beyin pili” olarak da bilinen cihazlarla invaziv VNS tedavisi klinik kullanıma girmiştir.
2000’li yıllarla birlikte bilim insanları, vagus sinirini ameliyat gerektirmeden dışarıdan uyarmanın yollarını aramış ve bu çalışmalar 2010 yılında başarıya ulaşmıştır. İlk nesil cihazımız Nemos®, 2010 yılında epilepsi ve depresyon tedavisi için; ardından 2012’de Vitos®, ağrı ve migren tedavisi için dünyadaki ilk non-invaziv vagus sinir stimülasyonu cihazı olarak onaylanmıştır.
2021 yılında tanıtılan ikinci nesil cihazlarımız tVNS® L, nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde yeni bir seçenek olarak klinik uygulamalara girmiştir.
Günümüzde, en güncel modelimiz olan tVNS® E (2023), modern mühendislik yaklaşımıyla dünya çapında klinikler ve hastalar tarafından güvenle kullanılmakta, vagus sinir uyarımı tedavisinde yeni bir dönemi temsil etmektedir.
Vagus Sinir Uyarımı Etki Alanları
-
Nörotransmitter salınımını düzenlemesi
-
Parasempatik aktivitede artış sağlaması
-
Beyin nöroplastisitesini arttırması
-
Enflamasyonu azaltması
-
Seratonin salgısını arttırma ve ruhsal durumda yükselmeyi sağlaması
Vagus Sinir Uyarımının Etkileri Nelerdir?
_edited_.jpg)
Vagusun uyarılması, sinir, bağışıklık, otonom, endokrin, kardiyorespiratuar ve gastrointestinal sistemlerde düzenleyici mekanizmanları tetikler.
Vagus siniriyle ilgili bugüne kadar yapılmış olan klinik araştırmalar, bu sinirdeki aktivitenin beyindeki parasempatik sinir sistemini harekete geçirerek beynin özel bölgelerindeki nörotransmitter madde salgılanmasını arttırarak epilepsi, depresyon, migren, baş ağrısı, inflamatuar bağırsak hastalığı, alzheimer, artrit ve diğer birçok yaygın rahatsızlıkla yakından ilişkisinin olduğunu göstermektedir. Vagus sinir uyarımı terapileri, ruh hali iyileştirme, ağrı giderme, uykuyu iyileştirme, hafızayı güçlendirme ve anksiyeteyi azaltma gibi tedavilerde kullanılmak üzere Amerika'da FDA ve Avrupa'da CE otoriteleri tarafından onaylanmıştır. Kardiyak ve inflamatuar özelliklerinin yanı sıra nöroplastisitenin etkileri üzerine araştırmalar devam etmektedir.
